I. Đặt vấn đề
II. Mục đích, đối tượng, phạm vi áp dụng
III. Đại cương về bệnh lao
IV. Các biện pháp phòng ngừa lây ngừa lây truyền bệnh lao trong cơ sở khám bệnh, chữa bệnh
V. Các biện pháp kiểm soát lao tại các khu vực có nguy cơ lây nhiễm cao trong cơ sở khám chữa bệnh
VI. Kiểm soát lây nhiễm lao tại các khu vực đông người và gia đình người bệnh
VII. Kiểm tra, giám sát, đánh giá công tác phòng ngừa lây nhiễm lao tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh
VIII. Tổ chức thực hiện 

Nghiên cứu mô tả cắt ngang được tiến hành trên 135 người trưởng thành được chẩn đoán mắc lao phổi phát hiện lần đầu, điều trị tại khoa Lao hô hấp, Bệnh viện Phổi Trung ương nhằm đánh giá tình trạng dinh dưỡng trên người bệnh lao phổi. Người bệnh được thu thập các chỉ tiêu nhân trắc (cân nặng, chiều cao, chu vi vòng cánh tay) và các chỉ số hoá sinh (nồng độ Albumin, huyết thanh, nồng độ Protein huyết thanh). Đánh giá tình trạng dinh dưỡng bằng chỉ số khối cơ thể (BMI) và bộ công cụ đánh giá tổng thể chủ quan (SGA).

Kết quả của nghiên cứu chỉ ra rằng người bệnh lao phổi có nguy cơ suy dinh dưỡng cao, cần phối hợp đánh giá tình trạng dinh dưỡng bằng nhiều phương pháp và can thiệp dinh dưỡng sớm để cải thiện hiệu quả điều trị.

"Tổng số người mắc bệnh lao trên thế giới ngày càng tăng, đặc biệt bệnh lao là một trong những bệnh có nguy cơ gây tử vong cao nhất. Việc điều trị bệnh lao tiêu tốn 1 khoản chi phí khá lớn, tạo ra gánh nặng kinh tế không chỉ của riêng bệnh nhân mà còn là của chung xã hội.

Nghiên cứu mô tả cắt ngang tiến hành trên 258 hồ sơ bệnh án và bảng kê chi phí khám chữa bệnh nội trú của bệnh nhân có bảo hiểm y tế tại Bệnh viện Phổi Vĩnh Long từ tháng 4/2023 đến tháng 3/2024 với mục tiêu xác định chi phí trực tiếp y tế và các yếu tố liên quan trong điều trị lao phổi cho người bệnh nội trú có bảo hiểm y tế tại Bệnh viện này.

Kết quả nghiên cứu cho thấy tổng chi phí trực tiếp y tế điều trị nội trú là 1.546.941.435 VNĐ, trong đó BHYT thanh toán 85,3%, bệnh nhân chi trả 14,7%. Chi phí trực tiếp y tế trung bình trên một đợt điều trị là 5.995.897 VNĐ, trong đó chi phí thuốc chiếm tỷ lệ cao nhất với 47,5%. Các yếu tố bệnh nền, số lượng bệnh nền và số ngày điều trị có liên quan đến chi phí trực tiếp y tế.

Nghiên cứu đóng góp thêm một phần vào tài liệu tham khảo về tổng quan chi phí điều trị của bệnh lao phổi, giúp các chuyên gia đưa ra những chính sách, quyết định phù hợp với tình hình thực tiễn; đồng thời vận động người dân tham gia BHYT để giảm bớt gánh nặng tế trong việc điều trị bệnh."

Ước tính mỗi năm có khoảng 1 triệu ca mắc lao mới ở trẻ em dưới 15 tuổi, gần 2/3 trường hợp không được chẩn đoán hoặc không được điều trị. Nghiên cứu với mục tiêu mô tả đặc điểm dịch tễ học, yếu tố nguy cơ, đặc điểm lâm sàng, cận lâm sàng và bước đầu đánh giá kết quả điều trị bệnh lao ở trẻ em được thực hiện trên 36 bệnh nhi mắc lao mới tại Bệnh viện Phụ sản - Nhi Đà Nẵng.

Nghiên cứu kết luận rằng lao trẻ em thường gặp ở trẻ trên 5 tuổi, nam nhiều hơn nữ. Trong các thể lao thì lao phổi thường gặp nhất. Trong nhóm lao ngoài phổi thường gặp lao hạch và lao màng não. Các triệu chứng thường gặp nhất là sốt, ho kéo dài trên 2 tuần, tràn dịch màng phổi. Gần 2/3 trường hợp lao trẻ em được chẩn đoán có bằng chứng về vi khuẩn học (chủ yếu là Gene Xpert TB dương tính). Tử vong 2,8% ở bệnh nhi mắc lao có bệnh nền suy giảm miễn dịch bẩm sinh.

Lao tiềm ẩn là tình trạng cơ thể con người có đáp ứng miễn dịch với kháng nguyên của trực khuẩn gây bệnh lao ở người nhưng chưa có dấu hiệu lâm sàng - cận lâm sàng nào cho thấy bệnh lao hoạt động.
Bệnh lao hầu hết lây truyền do vi khuẩn lao bị phát tán từ bệnh nhân lao phổi. Khoảng 1/4 dân số thế giới nhiễm lao tiềm ẩn, trung bình khoảng 5-10% số người nhiễm lao sẽ phát triển thành bệnh lao. Nhiễm HIV, tiêm chích ma tuý, những người mới nhiễm lao, XQ ngực có tổn thương lao cũ, tiểu đường, ung thư, người điều trị corticosteroids kéo dài... đều là những yếu tố nguy cơ phát triển thành bệnh lao.
Muốn giảm nhanh dịch tễ học bệnh lao cần mở rộng phát hiện chủ động bệnh lao và lao tiềm ẩn tại cộng đồng. Điều trị lao tiềm ẩn để không phát triển thành bệnh lao và phát hiện, điều trị lao hoạt động cắt đứt nguồn lây giúp giảm tỷ lệ lây nhiễm và mắc bệnh lao.

Lao là một nguyên nhân quan trọng gây ra bệnh tật ở trẻ em. Lao màng não là thể lao nặng, có nguy cơ tử vong hoặc để lại di chứng nặng nề. Nghiên cứu được thực hiện trên tất cả các bệnh nhân được chẩn đoán lao màng lão tại BV Nhi TW từ tháng 6/2015 đến tháng 5/2021 với mục tiêu tìm hiểu một số yếu tố tiên lượng của Lao màng não ở trẻ em.

Nghiên cứu chỉ ra rằng viêm màng não do lao ở trẻ em tại Bệnh viện Nhi TW gặp nhiều ở trẻ ≤ 5 tuổi (81%), có tỷ lệ tử vong và di chứng đáng kể. Chậm trễ trong chẩn đoán, tình trạng tăng trương lực cơ, mức độ nghiêm trọng trên lâm sàng (theo BMRC), mức độ giảm Natri máu, giãn não thất là các yếu tố tiên lượng tử vong và di chứng thần kinh.

Lao là một bệnh truyền nhiễm do vi khuẩn lao gây nên, lây lan chủ yếu qua đường hô hấp. Người nhiễm HIV, trẻ em, người mắc bệnh mạn tính, người nghiện rượu, ma tuý, người sử dụng các chất ức chế miễn dịch là những đối tượng có nguy cơ cao mắc lao. Để chẩn đoán lao phổi, cần dựa vào lâm sàng và cận lâm sàng bao gồm nhuộm soi đờm trực tiếp tìm AFB, xét nghiệm Xpert MTB/RIF Gene Xpert, nuôi cấy vi khuẩn lao, XQ phổi thường quy.
Theo xếp hạng của TCYTTG, năm 2019, Việt nam xếp thứ 11/30 nước có số người bệnh lao cao nhất và là nước có gánh nặng bệnh lao KĐT cao nhất. Bệnh nhân lao thường chi trả khoảng 1/2 thu nhập hộ gia đình hàng năm cho chẩn đoán và điều trị lao. Theo đó, cần có các biện pháp can thiệp về bảo hiểm y tế và trợ giúp xã hội để hỗ trợ bệnh nhân lao. 

- Kiểm soát vệ sinh môi trường tại bênh viện và gia đình người bệnh
- Tiêm vắc xin phòng bệnh Lao (BCG)
- Điều trị dự phòng lao tiềm ẩn bằng Isoniazid đối với những đối tượng có nguy cơ cao mắc lao

 

Có. Phụ nữ mang thai nhiễm HIV có nguy cơ mắc bệnh lao, điều này có thể gây ra những hậu quả nặng nề cho cả phụ nữ và thai nhi. Phụ nữ mang thai nên dùng TPT, mặc dù phải theo dõi chặt chẽ xem có bất kỳ tác dụng phụ nào hay không.

Có. Những người có HIV có nguy cơ cao nhiễm lao, và tiến triển nhanh thành bệnh lao hoạt động do tình trạng miễn dịch yếu, nên cần điều trị dự phòng.

Mặc dù điều trị ARV thường xuyên làm giảm nguy cơ phát triển bệnh lao nói chung, nhưng nguy cơ lây nhiễm bệnh lao vẫn cao so với người âm tính với HIV. Sử dụng kết hợp TPT và ARV sẽ làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh lao.